Zmiany barwnikowe – opis
Zmiany barwnikowe:
– są to nieprawidłowości na skórze spowodowane niedoborem lub nadmiarem jakiegoś składnika. Występują one bardzo często i na ogół są niegroźne dla zdrowia. Zmiany barwnikowe dzielimy na plamy barwnikowe i znamiona barwnikowe.
Plamy barwnikowe powstają na skutek nadmiaru barwnika w skórze. Są nimi np. piegi-powstają w dzieciństwie i z wiekiem mogą ulec zanikowi. Piegi zaliczamy do zmian łagodnych i nie ulegają one zmianom nowotworowym. Do plam barwnikowych zaliczamy także plamy typu „kawa z mlekiem”- są to najczęściej duże plamy o zabarwieniu jasnobrązowym, występują u noworodków i małych dzieci, nigdy nie ulegają zmianom nowotworowym.
Znamiona barwnikowe jest to łagodny rozrost komórek barwnikowych skóry. Mogą być one wrodzone lub pojawiać się z wiekiem, w ciągu życia ulegają przemianom pod wpływem różnych czynników(hormonalnych, środowiskowych itd.)
zmiany barwnikowe – znamiona barwnikowe dzielimy na:
zmiany barwnikowe – znamiona płaskie-są to okrągłe lub owalne plamy o zabarwieniu jasnego brązu aż do czarnego brązu, wyraźnie odgraniczone od otoczenia. Każdy człowiek posiada na skórze około 20 takich znamion. Bardzo rzadko są punktem wyjścia czerniaka złośliwego.
zmiany barwnikowe – znamiona komórkowe -s ą to guzki barwy cielistej lub jasnobrązowej. Występuje na twarzy, szyi i karku, czasem na tułowiu. Wskazaniem do usunięcia są jedynie względy kosmetyczne.
zmiany barwnikowe – znamiona brodawkujące – są to drobne guzki w obrębie plamy barwnikowej, mogą dochodzić do kilku centymetrów średnicy, umiejscowione są najczęściej na tułowiu.
zmiany barwnikowe – znamiona owłosione – są postacią znamion barwnikowych wrodzonych.
Zmiany barwnikowe – znamiona wrodzone – są obecne od urodzenia, mają wielkość od kilku milimetrów do olbrzymich, pokrywających niemal całą skórę noworodka.
zmiany barwnikowe – znamiona atypowe – pojawiają się one głównie w okresie dojrzewania i później, są większe, mają nierównomiernie rozmieszczony barwnik, nieregularne kształty i brzegi. Mogą być one pojedyncze lub liczne. Jeśli występują licznie , mamy wtedy do czynienia z tzw. zespołem znamion dysplastycznych. Osoby z zespołem znamion dysplastycznych powinny być pod stałą kontrolą dermatologa, powinny chronić skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym i nie narażać na podrażnienia.
Stosuje się klasyfikację cech znamiona ( zmiany barwnikowe ) typowych A-B-C-D-E. Znamię ma cechy atypowe, gdy jest:
- Niesymetryczne(ang. asymetry),
- Nierównomiernie odgraniczone od otoczenia(ang. border),
- Nierównomiernie wybarwione-2 lub więcej odcieni(ang. color),
- Ma średnicę większą niż 6 milimetrów(ang. diameter),
- Nastąpiła zmiana w jego grubości, wysokości(ang. elevation).
Największe ryzyko przekształcenia się w czerniaka złośliwego niosą znamiona wrodzone i atypowe. Znamiona te powinny być profilaktycznie usuwane przez chirurga i badane histopatologicznie.
Ze względu na powszechne występowanie zmian barwnikowych, powinniśmy obserwować naszą skórę. W przypadku zauważenia jakiejkolwiek zmiany znamienia lub plamy barwnikowej należy udać się do lekarza dermatologa. Lekarz dermatolog przeprowadzi dokładny wywiad na temat występowania czerniaka złośliwego w rodzinie, zbada niebezpieczne znamiona opisując je lub fotografując i poinformuje o odpowiednim postępowaniu(np. unikaniu solarium, stosowaniu ochrony przeciwsłonecznej itp.).
Odpowiednia samokontrola skóry i profilaktyczne usuwanie znamion znacznie zmniejsza ryzyko powstania czerniaka złośliwego.